Kitano Retrospective : Amsterdam

[Jasper Sharp]

Hi everyone,

Anyone in Amsterdam from the 29th June to the 9th August this summer should
head up to the Nederlands Film Museum, if not only to check out their
excellent restaurant after a stroll around Vondelpark. There is also a
fairly conclusive Takeshi Kitano season. 
This is probably the only time the likes of 'Getting Any' and 'Gohatto' will
get a wide screen airing in Holland.

I'm forwarding on the press release from the museum, who seem to be going
all out for Japan this year (let's hope it lasts into 2001 at least!)
Sorry, it's in Dutch, but at the same time, I think the program speaks for
itself.

Regards,

Jasper Sharp

Mei 2000



BLOEMEN EN BLOED:
RETROSPECTIEF TAKESHI KITANO 
 
Met HANA-BI en KIKUJIRO heeft Takeshi Kitano definitief zijn reputatie als
cultfilmer achter zich gelaten. Tot nu toe is slechts de helft van zijn
veelomvattend oeuvre in Nederland te zien geweest - reden voor een
retrospectief van de anarchistische duizendpoot, die niet alleen een
vakkundig acteur en genreregisseur is, maar ook een populaire tv-komiek die
de Japanners graag een (lach)spiegel voorhoudt.    
Van 29 juni t/m 9 augustus in het Filmmuseum. Dagelijks om 19.00, 19.30 en
21.30 uur.    

Takeshi Kitano werd in 1947 geboren in Senju, een van Tokio' s kansarme
achterbuurten. Na een afgebroken ingenieursstudie en verschillende losse
baantjes, koos de rebelse Kitano voor een bestaan als stand-up comedian in
nachtclubs. Met een vriend vormde hij het cabaretduo 'The Two Beat' (Beat
Takeshi, Beat Kiyoshi), dat in absurde sketches menig heilig Japans huisje
omver schopte. Als 'Beat Takeshi' groeide Kitano in de loop van de jaren
tachtig uit tot een beroemde komiek en televisiester, vergelijkbaar met
Lenny Bruce of Paul de Leeuw. Voor de grote Japanse omroepen verzorgde hij
dagelijks op prime time uitgezonden, hilarische tv-shows. Internationale
bekendheid verwierf de komiek in Nagisa Oshima's MERRY CHRISTMAS, MR.
LAWRENCE (1983) in de rol van de fanatieke, sadistische sergeant Hara. 

Met VIOLENT COP (1989) zette Kitano zijn eerste schreden op het
regisseurspad. Toen de vermaarde yakuza-specialist Kinji Fukasaku zich
wegens ziekte uit de film terug trok, rook Kitano zijn kans. Het resultaat
is een meeslepende politiefilm die alle stijlkenmerken bevat waar Takeshi
Kitano om geroemd wordt: bloedige, koele actie en charismatisch acteerwerk,
afgewisseld met po?tische momenten en laconieke humor. Zoals in al zijn
films staat een zwijgzame hoofdpersoon centraal, meestal een outsider in
zijn eigen milieu. 

De typische Kitano-stijl vond zijn eerste hoogtepunt in de yakuza-film
SONATINE (1993), die juichend werd ontvangen door de internationale pers,
maar nauwelijks bezoekers trok. Teleurgesteld deed Kitano een gooi naar de
gunsten van het grote publiek en verfilmde het komische tussendoortje
GETTING ANY? (1994). Een zwaar motorongeluk maakte kort daarna een einde aan
zijn activiteiten; de regisseur belandde in het ziekenhuis. Een deel van
zijn gezicht raakte verlamd en bleef getekend door een zenuwtrek. Na een
langdurige revalidatie keerde Kitano terug met KIDS RETURN (1996), om een
jaar later definitief door te breken met HANA-BI, waarvoor hij de Gouden
Leeuw kreeg uitgereikt op het festival van Veneti?. Pas met deze
onderscheiding vond Kitano als filmmaker erkenning in Japan.  
Veel van Kitano's films spelen zich af in het hem vertrouwde rauwe
yakuza-milieu. Zijn werk kent echter ook po?tische kanten: A SCENE AT THE
SEA (1991) en KIKUJIRO (1999) zijn verstilde, ontroerende en innemende films
waarin geweld nauwelijks een rol speelt. 
Stilistisch vormt Kitano's oeuvre een hechte eenheid. In al zijn films is de
dialoog spaarzaam,  het tempo kalm en de humor droog en slapstick, als
tegenwicht voor het plotseling uitbarstende geweld en de melancholische
ondertoon, zo kenmerkend voor zijn verhalen.     

Takeshi Kitano is een artistieke duizendpoot, die buiten Japan hoofdzakelijk
bekendheid geniet als independent filmmaker. Maar hij is ook een productief
cartoontekenaar, polemisch columnist en romanschrijver. Na het motorongeluk,
dat hij ternauwernood overleefde, begon Kitano te schilderen en te dichten.
De neerslag daarvan is terug te vinden in  HANA-BI en KIKUJIRO, waarin
gekalligrafeerde tussenteksten en aquarellen van bloemen een belangrijke rol
spelen. Op het filmfront is Kitano onverminderd actief; zo richtte hij zijn
productiemaatschappij 'Office Kitano' op, vertolkte hij de hoofdrol in
Nagisa Oshima's GOHATTO (1999) en voltooide hij onlangs zijn eerste in de
Verenigde Staten opgenomen film, BROTHER. 

Tot nu toe is slechts de helft van Kitano's oeuvre in Nederland te zien
geweest. Reden voor het Filmmuseum - distributeur van vrijwel alle
Kitano-films - een retrospectief te organiseren waarin meerdere kanten van
Kitano's anarchistisch vakmanschap worden belicht. Niet alleen komen
Kitano's talenten als regisseur aan bod, ook wordt er bijzondere aandacht
besteed aan 's mans acteerkwaliteiten. Tevens is er een bescheiden overzicht
van zijn ontregelende tv-shows te zien.

Ter gelegenheid van dit bijzondere overzicht brengt het Filmmuseum nog drie
vroege titels uit: VIOLENT COP (1989), BOILING POINT (1990) en A SCENE AT
THE SEA (1991). Daarmee zijn alle films van Kitano, met uitzondering van
GETTING ANY?, bij het Filmmuseum in distributie.








Voor meer informatie en voor beeldmateriaal:
FILMMUSEUM 
Zaalprogrammering, 
Chris Oosterom, tel. (020)  5891.438 of Wilko Tieben, tel. (020) 5891.413
PROGRAMMA 

Kitano multitalent (regie, spel en scenario)

BOILING POINT (3-4X JUGATSU)
Pompbediende en baseballspeler Masahiko Ono komt in aanraking met de locale
yakuza. Kitano speelt overtuigend een sadistische, maar beminnelijke
crimineel. Ono neemt explosief wraak op de maffia met behulp van een
gestolen tankauto. 

GETTING ANY? (MINNA YATTERU KAI)
Komedie in Kitano-stijl: Asao denkt dat vrouwen alleen maar houden van
mannen met mooie auto's. Zelf heeft hij net geld genoeg om een piepklein
exemplaar aan te schaffen. Wanneer die in de prak wordt gereden rest hem
niets anders dan geld te vergaren door de organen van zijn opa te verkopen,
banken te beroven of populair acteur te worden.

HANA-BI (FLOWER AND FIRE)
Politierechercheur Nishi wordt geconfronteerd met de dodelijke ziekte van
zijn vrouw en een aanslag op zijn partner Horibe, die in een rolstoel
belandt. Ondanks alle tegenslag houdt Nishi de moed erin: hij vangt zijn
vrouw op en leent geld om Horibe te steunen. De balans tussen
gewelddadig-heid en tederheid verleent HANA-BI een zeldzaam emotionele
impact. Gouden Leeuw op het Filmfestival van Veneti? 1997. 

KIDS RETURN 
Masaru en Shinji persen hun medescholieren af, hangen in het caf? en voeren
gesprekken over niets. Dan besluiten ze zich te bekwamen in de bokssport.
Shinji blijkt getalenteerd, Masaru maakt een snelle carri?re bij de yakuza.
Een ironische en melancholieke blik op het adolescentenleven. 

KIKUJIRO (KIKUJIRO NO NATSU)
Road-movie over de zoektocht van het jongetje Masao naar zijn moeder,
vergezeld door de veertigjarige nietsnut Kikujiro. In zijn achtste film
maakt Kitano een verrassende draai: de regisseur laat de hardboiled toon van
zijn vroegere films varen en maakt, naast de gebruikelijke slapstick,
slechts spaarzaam gebruik van gestileerd geweld.  

A SCENE AT THE SEA (ANO NATSU, ICHIBAN SHIZUKANA UMI)
Dove vuilnisman Shigeru vindt een surfboard en wil de golven berijden. Met
zijn eveneens dove vriendin Takako gaat hij iedere dag naar het strand. Door
zijn snelle vorderingen weet hij respect af te dwingen bij de dorpelingen.
Verstild, sfeervol portret van een jong stel dat uit zijn isolement breekt.




SONATINE
Yakuza-leider Murakawa, een van de meest gewelddadige gangsters van Tokio,
trekt zich met zijn mannen terug in een schuilplaats aan zee. Daar doden ze
de tijd met absurde, levensgevaarlijke spelletjes. Kitano (Murakawa) geeft
een verbluffend staaltje sto?cijns acteren weg en verpakt het verhaal in
minimale, heldere beelden.

VIOLENT COP (SONO OTOKO KYOBO NI TSUKI)
Kitano's regiedebuut uit 1989 bevat alle stijlkenmerken waar de eigenzinnige
filmer om geroemd wordt: harde, koele actie en charismatisch acteerwerk,
afgewisseld met po?tische momenten en laconieke humor. Kitano is rechercheur
Azuma, een Dirty Harry-achtige figuur die meer gedreven wordt door
persoonlijke wraakzucht dan door professionele motieven.

Kitano acteur

GOHATTO
Kitano is Toshizo Hijikata, een hooggeplaatst lid van de boeddhistische
zwaardvechterclan Shinsen-gumi, opgericht om de al te driftige
manifestatiedrift van de samoerai in te dammen. Nagisa Oshima's pakkende
verkenning van de normen en waarden in het negentiende-eeuwse Kyoto werd dit
jaar geselecteerd voor de Gouden Palm op het Cannes Filmfestival.  

GONIN
Gewelddadige thriller van Takashi Ishii over vijf mannen die besluiten geld
te stelen van de yakuza. Afrekening volgt: de vijf worden genadeloos
achtervolgd.  

JOHNNY MNEMONIC
Beeldend kunstenaar Robert Longo (bekend van de Men in the Cities-reeks)
vertilde zich aan verfilming van William Gibsons sciencefictionverhaal over
een 'datakoerier' (Keanu Reeves) met een crashend computerbestand in zijn
hoofd. Toch een opmerkelijke film door het onderkoelde acteerwerk van Kitano
en het optreden van cultacteurs Udo Kier en Henry Rollins.

MANY HAPPY RETURNS (KYOSO TANJO)
Debuut van Kitano's regieassistent Toshihiro Tenma is een verfilming van
Kitano's roman Kyoso Tanjo. Kitano speelt de rol van manipulerende
sekteleider, die op doortrapte wijze de zingevingbehoeften van jonge mensen
uitbuit. 'A slow, thoughtful look at religion and spirituality', aldus Karen
Regelman in Variety. 

MERRY CHRISTMAS, MR. LAWRENCE
Nagisa Oshima's eerste Engelstalige productie met Kitano in zijn eerste
dramatische filmrol als de sadistische sergeant Hara. Over de botsing tussen
twee culturen in een Japans gevangenenkamp tijdens de Tweede Wereldoorlog.
David Bowie is de archetypische flegmatieke Brit en Ryuichi Sakamoto de
hardnekkige Japanse kampcommandant.  

TOKYO EYES
Thriller over serial killer die luistert naar de bijnaam 'Vier Ogen' vanwege
zijn dikke brillenglazen. Hinano, de zuster van de politierechercheur die de
zaak behandelt, herkent de jongeman in de metro. Kitano speelt
gewoontegetrouw een harde yakuza-gangster. 

COMIC MAGAZINE (KOMIKKU ZASSHI NANKA IRANI)
Roddelbladreporter Kinameri volgt tv-beroemdheden in de hoop op schandalen
en primeurs. Satirisch portret van de moderne Japanse samenleving waarin
showbizzidolen zowel vereerd als verguis worden. Inventief camerawerk geeft
een verrassend beeld van Tokio.   

YASHA 
Een uitgerangeerde huurmoordenaar trekt zich terug in een rustig
vissersdorpje. Naarmate hij betrokken raakt bij het leven van de dorpelingen
wordt het steeds moeilijker zijn verleden verborgen te houden, zeker wanneer
hij in aanvaring komt met Yajima (Kitano), de door drugs aangedreven,
gewelddadige echtgenoot van de barvrouw. 

Kitano op de buis

TELEVISIEWERK 1 T/M 3
In drie blokken verdeeld programma met een selectie van Kitano's dagelijks
uitgezonden satirische tv-shows.  

De filmmaker gefilmd 

JAM SESSION: THE OFFICIAL BOOTLEG OF KIKUJIRO 
Een kijkje in de keuken van Kitano. De filmmaker en -criticus Shinozaki
Makoto volgt de regisseur tijdens de (chronologische) opnamen en de
nabewerking van KIKUJIRO. Kitano blijkt een creatieve vulkaan, een
filmtovenaar die met verbazingwekkend gemak afwisselend de rol van regisseur
en acteur op zich neemt, de crew inspireert en openhartig commentaar levert.
Een feest voor de naar Japanse filmkennis hunkerende cinefiel. Inclusief
bloopers en afgekeurde sc?nes. 

TAKESHI KITANO, L'IMPR?VISIBLE
Filmwetenschapper Shigehiko Hasumi in gesprek met de filmmaker. We zien
Kitano aan het werk tijdens opnamen voor zijn dagelijkse tv-show en bij de
geluidsmix van KIKUJIRO. In het interview vertelt Kitano droog over zijn
moeilijke jeugd, zijn leven als independent regisseur en zijn zware
motorongeluk van enkele jaren geleden.